GIỚI THIỆU CHUNG
Viện Sử học (tên tiếng Anh: Institute of History) là tổ chức khoa học và công nghệ công lập, trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, có chức năng nghiên cứu những vấn đề cơ bản, chuyên sâu về những vấn đề lịch sử trên các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, nhằm cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch; tư vấn, thẩm định và tham gia đào tạo phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực sử học.
Lịch sử hình thành và phát triển
Ngày 02-12-1953, tại chiến khu Việt Bắc, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Quyết định thành lập Ban Nghiên cứu Lịch sử - Địa lý - Văn học trực thuộc Trung ương Đảng. Tháng 6-1954 Tạp san Nghiên cứu Lịch sử - Địa lý - Văn học ra số đầu tiên, đến số 3 thì đổi thành Tạp san Văn Sử Địa.
Năm 1956, Trung ương Đảng và Chính phủ ra Quyết định chuyển Ban Nghiên cứu Lịch sử - Địa lý - Văn học sang trực thuộc Bộ Giáo dục. Tổ Lịch sử được chuyển thành Phòng Lịch sử theo quyết định của Bộ Giáo dục.
Năm 1959, khi Ủy ban Khoa học Nhà nước ra đời, Phòng Lịch sử cùng với các bộ phận nghiên cứu về văn học, địa lý được chuyển từ Bộ Giáo dục về Ủy ban Khoa học Nhà nước.
Ngày 6-2-1960, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 039-TTg thành lập Viện Sử học thuộc Ủy ban Khoa học Nhà nước. Tạp san Văn Sử Địa được chuyển thành Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử.
Từ tháng 10-1965, Viện Sử học trực thuộc Viện Khoa học xã hội.
Từ tháng 6-1967, Viện Sử học trực thuộc Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam.
Từ năm 1993, Viện Sử học trực thuộc Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia.
Từ năm 2004, Viện Sử học trực thuộc Viện Khoa học xã hội Việt Nam.
Từ tháng 12-2012, Viện Sử học trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Thành tựu chủ yếu trong nghiên cứu (Tính đến tháng 6 năm 2022):
- Sách đã xuất bản: Hơn 550 cuốn.
- Tạp chí đã xuất bản: 602 số.
- Bài đăng tên trên tạp chí: Trên 5309 bài.
- Chương trình, đề tài cấp Nhà nước chủ trì thực hiện: 22 đề tài
- Đề tài cấp Bộ đã thực hiện (giai đoạn 1986-2022): 67 đề tài
- Đề tài cấp cơ sở đã thực hiện (giai đoạn 2013-2022): 231 đề tài
- Đề tài, dự án chủ trì, phối hợp với bộ ngành, địa phương: Khoảng 30 đề tài.
Thành tích đào tạo: Số Tiến sỹ Sử học đã được đào tạo tại Viện Sử học hơn 80
Lãnh đạo Viện qua các thời kỳ
VIỆN TRƯỞNG
GS. VS. Trần Huy Liệu
Trưởng ban Ban Văn Sử Địa từ năm 1953 đến năm 1959
Viện trưởng Viện Sử học từ năm 1960 đến năm 1969
GS. VS. Nguyễn Khánh Toàn
Viện trưởng từ năm 1969 đến năm 1980
GS. Văn Tạo
Viện trưởng từ năm 1980 đến năm 1989
GS. Nguyễn Hồng Phong
Viện trưởng từ năm 1989 đến năm 1994
PGS. Cao Văn Lượng
Viện trưởng từ năm 1994 đến năm 1998
PGS. TS. Trần Đức Cường
Viện trưởng từ năm 1998 đến năm 2005
PGS. TS. Nguyễn Văn Nhật
Viện trưởng từ năm 2005 đến năm 2014
PGS. TS. Đinh Quang Hải
Quyền Viện trưởng từ năm tháng 6/2014 đến tháng 4/2015
Viện trưởng từ tháng 4/2015 đến hết tháng 7/2020
PGS. TS. Nguyễn Đức Nhuệ
Phó Viện trưởng Phụ trách từ tháng 8/2020 đến tháng 9/2021
TS. Trần Thị Phương Hoa
Phó Viện trưởng giao điều hành từ tháng 9/2021 đến nay
PHÓ VIỆN TRƯỞNG
GS. Nguyễn Công Bình
Phó Viện trưởng Viện Sử học từ năm 1974 đến năm 1977
GS. TS. Phạm Xuân Nam
Phó Viện trưởng từ năm 1977 đến năm 1984
PGS. TS. Đỗ Văn Ninh
Phó Viện trưởng từ năm 1989 đến năm 1991
Nhà sử học Dương Trung Quốc
Phó Viện trưởng từ năm 1989 đến năm 1993
TS. Trần Hữu Đính
Phó Viện trưởng từ năm 1999 đến năm 2003
PGS. TS. Nguyễn Ngọc Mão
Phó Viện trưởng từ năm 2005 đến năm 2012
PGS. TS. Đinh Quang Hải
Phó Viện trưởng từ năm 2011 đến năm 2014
PGS. TS. Nguyễn Đức Nhuệ
Phó Viện trưởng từ năm 2013 đến năm 2021
TS. Trần Thị Phương Hoa
Phó Viện trưởng từ năm 2016 đến năm 2021
TS. Lê Quang Chắn
Phó Viện trưởng từ năm 2021 đến nay
Những danh hiệu được Nhà nước Việt Nam phong tặng:
1. TẬP THỂ
- Viện Sử học:
+ Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 1980)
+ Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 1998)
+ Danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ Đổi mới (năm 2000).
- Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử:
+ Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 1980).
2. CÁ NHÂN
Giải thưởng Hồ Chí Minh
GS. VS. Nguyễn Khánh Toàn
GS. VS. Trần Huy Liệu
GS. Trần Văn Giàu
GS. Đào Duy Anh
Nhà nghiên cứu Trần Văn Giáp
GS. Trần Đức Thảo
Giải thưởng Nhà nước
GS. Nguyễn Hồng Phong
Nhà nghiên cứu Hoa Bằng
Nhà nghiên cứu Nguyễn Lương Bích
GS. Văn Tân
GS. Văn Tạo
PGS. TS. Nguyễn Danh Phiệt
PGS. TS. Dương Kinh Quốc
Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới
GS. Trần Văn Giàu
Huân chương Hồ Chí Minh
GS. VS. Trần Huy Liệu
GS.VS. Nguyễn Khánh Toàn
GS. Trần Văn Giàu
Huân chương Độc lập hạng Nhất
GS. VS. Nguyễn Khánh Toàn
GS. Trần Văn Giàu
Huân chương Độc lập hạng Ba
GS. Văn Tân
Huân chương Lao động hạng Nhất
GS. Văn Tạo
PGS. TS Bùi Đình Thanh
GS. Nguyễn Hồng Phong
GS. TS. Phạm Xuân Nam
PGS. Cao Văn Lượng
PGS. TS. Trần Đức Cường
Huân chương Lao động hạng Nhì
PGS. TS. Võ Kim Cương
PGS. TS. Nguyễn Văn Nhật
Huân chương Lao động hạng Ba
PGS. TS. Nguyễn Thị Phương Chi
PGS. TS. Đinh Quang Hải
Viện Sử học