Ngày 18-1-2011, tại huyện Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh, Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển (ĐHQG HN), Huyện ủy, UBND huyện Yên Hưng và Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đã tổ chức Hội thảo khoa học: Đô thị Quảng Yên truyền thống và định hướng phát triển.
Đô thị Quảng Yên là huyện lỵ của huyện Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh-một huyện ven biển, nằm ở phía Tây-Nam tỉnh Quảng Ninh. Đô thị Quảng Yên đã có nhiều thế kỷ liên tục là trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa lớn nhất và quan trọng nhất của toàn tuyến duyên hải và biển, đảo miền Đông-Bắc. Tuy nhiên, trong quá trình lịch sử, Quảng Yên-Yên Hưng cũng đã trải qua những thăng, trầm, khi là trấn lỵ, tỉnh lỵ, là thị xã và hiện nay là thị trấn. Nội dung hội thảo lần này nhằm nhìn nhận, đánh giá chặng đường phát triển và biến đổi của một trấn lỵ, tỉnh lỵ, thị xã, thị trấn Quảng Yên-Yên Hưng.
26 tham luận tập trung vào 3 chủ đề: 1. Đô thị Quảng Yên: Nguồn gốc, chức năng, quá trình hình thành, phát triển; 2. Không gian văn hóa đô thị Quảng Yên-Yên Hưng; 3. Nguồn lực tự nhiên, kinh tế-xã hội cho phát triển đô thị Quảng Yên-Yên Hưng. Hội thảo đã thống nhất đánh giá tầm quan trọng của nội dung hội thảo liên quan đến các vấn đề kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn huyện Yên Hưng. Sự thăng, trầm, biến đổi của một vùng đất Quảng Yên được trình bày trong các tham luận rất thuyết phục. Đây là vùng đất hội tụ được nhiều vấn đề khoa học cần giải quyết. Quảng Yên với vị trí quan trọng đã là trung tâm, cầu nối với các địa phương trong nước và quốc tế. Căn cứ vào các tiêu chí đặt ra để đánh giá ưu/trội của đô thị thì Quảng Yên có nhiều ưu điểm vượt cấp. Hội thảo nhất trí cao đề nghị đưa Thị trấn Quảng Yên lên đô thị loại 4.
Vấn đề đặt ra là: 1. Tại sao vùng đất có vị trí quan trọng như vậy nhưng lại giật cấp lùi. Thời Nguyễn là trấn lỵ, thời Pháp là tỉnh lỵ, rồi sau đó là thị xã, còn bây giờ là thị trấn. Đây là vấn đề chưa thể giải quyết ngay được mà còn tiếp tục nghiên cứu; 2. Đánh giá vùng đất Quảng Yên trong khu vực. Quan hệ như thế nào với Hạ Long, Hải Phòng. Tìm ra cái đặc sắc, cái vốn có của Quảng Yên…
Linh Nam