2. Bí thư Đảng ủy Dân Chính Đảng Trung ương

Để đáp ứng yêu cầu tăng cường kiện toàn đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc cho Hội đồng Chính phủ, Chủ tịch Chính phủ, ngày 6/11/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 149-SL về việc bổ nhiệm đồng chí Trần Quý Kiên giữ chức Phó Văn phòng Thủ tướng phủ[1] (dưới thời Thủ tướng giữ cương vị này là Chủ tịch Hồ Chí Minh), đồng thời Chỉ định đồng chí Trần Quý Kiên (khi đó đang giữ chức Trưởng ban Ban Căn cứ địa Việt Bắc) thay đồng chí Trần Hữu Dực làm Bí thư Đảng ủy Dân Chính Đảng Trung ương. Bản Sơ lược lý lịch của đồng chí Trần Quý Kiên có viết: “Năm 1950 tôi về làm Phó Văn phòng Thủ tướng phủ và làm Bí thư Đảng ủy Dân Chính Đảng Trung ương”[2].

Tiếp đó, ngày 25/04/1951, căn cứ đề nghị của Thủ tướng phủ, Hội đồng Chính phủ thông qua và trình Chủ tịch nước cho phép thành lập một số cơ quan cấp cao của Chỉnh phủ, trong đó, thành lập Ban Bảo vệ căn cứ địa Trung ương theo Nghị định số 85-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng, đặt tại Thủ tướng phủ để làm nhiệm vụ nghiên cứu, đặt phương pháp bảo vệ căn cứ địa và các cơ quan đóng trong căn cứ địa. Đồng chí Trần Quý Kiên được bổ nhiệm làm Trưởng ban[8].

Theo Lời khai của đồng chí Trần Quý Kiên, trong bản Tổng kết tư tưởng tại Lớp Chỉnh Đảng Trung ương năm 1952, có viết: Tôi làm Bí thư. Chúng tôi đã đề ra chủ trương hàng năm, chương trình và kế hoạch làm việc hàng tháng… Đồng thời, với vai trò là Phó Văn phòng Thủ tướng Phủ, công việc hàng ngày của đồng chí phải kiêm nhiệm cũng rất nhiều công việc phải giải quyết[9]… Trong bản Tổng kết tư tưởng của đồng chí Trần Quý Kiên tại Lớp Chỉnh Đảng Trung ương tháng 8-1952, có ghi các thành viên của Tổ gồm 12 đồng chí (trong đó có nhiều đồng chí là những cán bộ lãnh đạo chủ chốt của các bộ, ban, ngành ở Trung ương, do đồng chí Trần Quý Kiên làm Tổ trưởng…), có lời nhận xét của Tổ[10], cho rằng bản Tổng kết tư tưởng của đồng chí Trần Quý Kiên chưa làm nổi bật vai trò của đồng chí với Đảng ủy (trên cương vị Bí thư, Đảng ủy Dân Chính Đảng Trung ương) và với ATK (Trưởng ban Ban Căn cứ địa Việt Bắc) đến thời điểm giữa năm 1952[11]. Năm 1953, vì bị ốm đồng chí Trần Quý Kiên đi chữa bệnh nên đồng chí Ngô Ngọc Du[12] được cử làm Bí thư Đảng ủy Dân Chính Đảng Trung ương. Mặc dù “… đồng chí Du làm Bí thư thay tôi và tôi vẫn ở trong Ban Chấp hành Đảng ủy”[13].

3. Kết luận

Có thể nói, trong suốt thời cuộc đời hoạt động cách mạng, đồng chí Trần Quý Kiên đã có những cống hiến to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc Việt Nam. Trong những năm 1950-1953, với phẩm chất đạo đức lối sống giản dị, trong sáng, đồng chí Trần Quý Kiên được Trung ương Đảng và Chính phủ tín nhiệm, giao giữ nhiều trọng trách lãnh đạo quan trọng của Đảng và Chính phủ, từ Phó Văn phòng Thủ tướng phủ (nay là Văn phòng Chính phủ), Bí thư Đảng ủy Dân chính đảng Trung ương, Thành viên Ban Tổ chức Trung ương, Trưởng ban Bảo vệ Căn cứ địa Việt Bắc...  Dù ở vị trí công tác nào, đồng chí cũng không ngừng tu dưỡng, học tập, rèn luyện, nỗ lực trong công tác, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, có vai trò và đóng góp to lớn vào sự xây dựng, phát triển của Đảng và Chính phủ về tổ chức, lãnh đạo, chỉ huy các mặt công tác; góp phần to lớn vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược từ năm 1945-1954.

Ghi nhận những hoạt động và cống hiến xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, Đảng và Nhà nước ta đã tặng thưởng đồng chí Trần Quý Kiên nhiều huân, huy chương cao quý của Đảng và Nhà nước, như: Huân chương Kháng chiến hạng nhất (1961), Huân chương Lao động hạng nhất (1965), Huân chương Hồ Chí Minh (truy tặng, 2003), Huân chương Sao vàng (truy tặng, 2018). Nhiều tên đường, tên phố ở Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và một số tỉnh, thành phố khác cũng được đặt theo tên của đồng chí Trần Quý Kiên - nhà cách mạng tiền bối tiêu biểu của Đảng và Nhà nước ta.

[1] Tài liệu lưu tại Kho Lưu trữ Trung ương Đảng, ĐVBQ 124, phông Liên khu Việt Bắc. Dẫn theo: Viện Lịch sử Đảng, Biên niên sự kiện Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.281-282.

[2] Tổng cục Hậu cần, Lịch sử hậu cần quân đội nhân dân Việt Nam, tập 1, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1995, tr.170.