Ngày 16/4/2024 tại Thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam và Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã tổ chức Hội thảo khoa học cấp Quốc gia: “Chiến thắng Vàm Nao - Cổ Hũ (1834) - 190 năm nhìn lại”.
Trận đánh quân Xiêm trên sông Vàm Nao - Cổ Hũ là cuộc đối đầu giữa hai vương triều hùng mạnh nhất Đông Nam Á thời đó. Vua Minh Mạng quyết làm thất bại âm mưu bành trướng lãnh thổ về phía đông của vua Rama III (Xiêm La).
Chiến dịch Vàm Nao - Cổ Hũ được tạm chia thành 2 giai đoạn chính, với nhiều trận đánh nối tiếp nhau, xen lẫn những lần tạm ngưng ngắn để quân Xiêm củng cố lực lượng. Giai đoạn 1 (từ 14/1/1834 - 21/1/1834): Tiêu hao quân thủy-bộ Xiêm, khóa chặt cửa sông Vàm Nao, đẩy quân Xiêm vào thế phòng thủ, quân ta đã đánh lui quân thủy-bộ Xiêm; Giai đoạn 2 (25/1/1834 - 30/1/1834): Quyết chiến phòng giữ Cổ Hũ, đánh bại hoàn toàn đại quân Xiêm.
Hội thảo đã tập hợp được 44 báo cáo, các tham luận được chia thành 3 phần: Phần 1. Bối cảnh lịch sử và các nguồn tư liệu; Phần 2. Trận chiến Vàm Nao-Cổ Hũ đầu năm 1834; Phần 3. Vị trí, ý nghĩa và tầm vóc lịch sử của Chiến thắng Vàm Nam-Cổ Hũ. Hội thảo đã nghe trình bày toàn văn 12 báo cáo, và các ý kiến trao đổi, thảo luận.
Viện Sử học có các bài viết: Xung đột Việt-Xiêm trước năm 1833 (TS. Lê Quang Chắn); Quan hệ chính trị Việt Nam-Chân Lạp-Xiêm La đầu thế kỷ XIX và nguyên nhân dẫn đến trận Vàm Nao-Cổ Hũ (1833-1834) (PGS.TS Nguyễn Đức Nhuệ, TS. Ngô Vũ Hải Hằng); Thủy quân Xiêm trong trận Vàm Nao-Cổ Hũ (TS. Lê Thùy Linh); Thủy quân Việt Nam thời vua Gia Long, Minh Mệnh (TS. Nguyễn Văn Bảo, ThS. Phạm Thị Quế Liên).
Tại Hội thảo, các nhà nghiên cứu đã nhấn mạnh vào không gian chiến trường, diễn biến chiến trận và đánh giá vai trò, vị trí, tầm vóc của chiến thắng Vàm Nao - Cổ Hũ không chỉ trong cuộc kháng chiến chống Xiêm năm 1834, không chỉ trong lịch sử vương triều Nguyễn, mà cả trong toàn bộ tiến trình lịch sử đất nước và những ảnh hưởng, tác động trong các mối quan hệ khu vực.
Chiến thắng Vàm Nao - Cổ Hũ đầu năm 1834 trên địa bàn 2 tỉnh An Giang và Đồng Tháp hiện nay thực sự là một trận quyết chiến chiến lược, một trong những chiến công lừng lẫy trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta và có một không hai của lịch sử Vương triều Nguyễn.
Qua Hội thảo, Ban tổ chức có đủ cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ công tác bảo tồn và phát huy các giá trị của di sản, hướng tới kỷ niệm 200 năm chiến thắng Vàm Nao - Cổ Hũ ngang tầm với những cống hiến và hy sinh của tổ tiên cho công cuộc bảo vệ toàn vẹn chủ quyền quốc gia lãnh thổ Việt Nam.